AFNAME NIPT

De NIPT analyseert de hoeveelheid cfDNA van de chromosomen 21, 18 en 13. In een normale situatie heeft elke lichaamscel 2 kopieën van deze chromosomen. Bij een baby met trisomie 21, 18 of 13 zijn er 3 kopieën van de respectievelijke chromosomen aanwezig en stijgt het relatieve aandeel van het foetaal cfDNA.

De test is beschikbaar voor alle zwangere vrouwen vanaf de 10e zwangerschapsweek, gerekend vanaf de eerste dag van de laatste menstruatie, voor zwangerschappen met 1 of 2 foetussen. Dat geldt ook voor zwangerschappen na IVF met een eicel van de moeder of van een donor.

In tegenstelling tot de NIPT van de genetische centra en andere firma’s, analyseert de NIPT Harmony zeer gericht enkel de chromosomen 21, 18 en 13. Door deze gerichte analyse heeft deze test een zeer hoge positieve predictieve waarde voor trisomie 21, 18 en 13. Met andere woorden de kans op een vals positief resultaat is minimaal.

Mosaïcisme, deleties of duplicaties van chromosoom 21, 18 of 13 worden niet bepaald. Ook andere chromosoomafwijkingen, kanker en moleculaire monogene aandoeningen zoals mucoviscidose en fragiele X worden niet opgespoord.

• De test wordt uitgevoerd op het bloed van de moeder. Hiervoor zijn 2 speciale cfDNA-tuben nodig die in een handige afname-set bij het laboratorium kunnen opgevraagd worden. De patiënte moet niet nuchter zijn voor de bloedafname.
• De cfDNA-tuben bevatten een vloeistof die ervoor zorgt dat er geen lyse van de maternale witte bloedcellen optreedt. Na de bloedafname dienen het bloed en de vloeistof voldoende gemengd te worden door de tuben 8 à 10 keer voorzichtig te zwenken.
• Het is aangewezen om de stalen zo snel mogelijk aan het laboratorium te bezorgen. Een bloedafname is 7 dagen stabiel in de cfDNA-tuben en dient bewaard te worden op kamertemperatuur tot de analyse. Extreme temperaturen of schudden van de tuben kan tot lyse van de maternale witte bloedcellen leiden. Hierdoor komt er maternaal DNA vrij wat kan resulteren in een te laag percentage foetaal cfDNA  om de risicoberekening te kunnen uitvoeren.

Op het aparte aanvraagformulier voor de NIPT bevinden zich onder de sectie ‘klinische gegevens’ alle noodzakelijk gegevens, nodig om het risico voor trisomie 21, 18 en 13 te kunnen berekenen. Hier moet ook aangeven worden of de moeder het geslacht van de foetus al dan niet wenst te kennen. In de sectie ‘informed consent’ worden de beperkingen van de test opgesomd. Deze moet ondertekend worden door de moeder.

De NIPT Harmony blijft zoals de klassieke downscreening (combinatietest) een screeningstest, maar is veel betrouwbaarder. De NIPT Harmony heeft een sensitiviteit van > 99% voor het uitsluiten van trisomie 21, trisomie 18 en trisomie 13, terwijl de klassieke test slechts een sensitiviteit van 85% heeft voor het syndroom van Down. De bepaling van het geslacht met de NIPT heeft een sensitiviteit van > 99%. Het percentage vals positieve resultaten ligt ook betrekkelijk lager. Waar de NIPT Harmony < 0.1% vals positieve resultaten heeft voor trisomie 21, 18 en 13, heeft de combinatietest tot 5% vals positieve resultaten voor trisomie 21. Dat betekent dat 5 op 100 screenings zullen aangeven dat er een risico is voor het syndroom van Down terwijl in werkelijkheid de baby perfect gezond is.

De NIPT heeft 3 mogelijke resultaten: normaal, afwijkend en niet-conclusief. In 90% van de gevallen is het resultaat gekend binnen 5 à 10 dagen.

Bij een normaal resultaat is er geen verhoogd risico op trisomie 21, 18 en 13. Wanneer een resultaat  afwijkend is, is er een verhoogd risico op trisomie 21, 18 of 13. Een derde mogelijkheid is een niet-conclusief resultaat, wat voorkomt in 1% van de gevallen.

Wanneer het NIPT resultaat afwijkend is voor een trisomie 21, 18 of 13, moet de patiënte naar de gynaecoloog doorverwezen worden om via een invasieve test, een vlokkentest of vruchtwaterpunctie, de trisomie te bevestigen.

Bij NIPT Harmony is er dus een kans van < 0.1% op een vals positief resultaat. In dit geval geeft de NIPT onterecht aan dat er een risico is voor trisomie 21, 18 of 13. Wanneer de invasieve test de trisomie bevestigt, zal de gynaecoloog de implicaties en het eventuele vervolgtraject met de patiënte bespreken.

Wanneer er een niet-conclusief NIPT resultaat gerapporteerd wordt, wil dit zeggen dat er geen cfDNA-percentage bepaald kon worden of dat er te weinig foetaal cfDNA gemeten werd om een betrouwbaar resultaat te kunnen geven. Dit kan te wijten zijn aan volgende situaties:

• De integriteit van het bloedstaal werd niet behouden
• De stabiliteit van 7 dagen tussen de dag van de bloedafname en analyse is overschreden
• BMI moeder > 35
• Zwangerschapsduur < 10 weken
• Vanishing twin
• Mosaïcisme, duplicaties of deleties van de chromosomen 21, 18 of 13
• De moeder heeft een bloedtransfusie, stamceltherapie, immuuntherapie of transplantatie ondergaan
• De moeder is drager van een chromosomale afwijking

Bij een niet-conclusief NIPT resultaat biedt het laboratorium zonder meerkost een tweede analyse aan. Na 2 niet-conclusieve resultaten kan enkel een invasieve test een sluitend antwoord bieden.

De klassieke combinatietest (down-screening) biedt geen meerwaarde meer ten opzichte van de NIPT. Het is wel belangrijk te noteren dat de NIPT geenszins de waarde van de echografie vervangt. De bepaling van het risico op Neural Tube Defect (NTD) door middel van echografie en een bepaling van alfa-foetoproteïne (AFP) in het bloed van de moeder is niet mogelijk met de NIPT.